Am heutigen Sonntag, 2. Sonntag im Jahreskreis, wird die Perikope aus dem Evangelium nach Johannes (Joh 1, 29-34) vorgelesen, die das Zeugnis des Täufers für Jesus zum Thema hat. Am Tag darauf – schreibt der Evangelist – traf der Täufer Jesus und sagte die berühmten Worte: Seht, das Lamm Gottes, das die Sünde der Welt hinwegnimmt (vgl. Joh 1, 29). Weiter sagte Johannes der Täufer: Er ist es, von dem ich gesagt habe: Nach mir kommt ein Mann, der mir voraus ist, weil er vor mir war (Joh 1, 30). Johannes kannte den Messias noch nicht persönlich, so wie das Volk Israel auch nicht. Er kam an Jordan, um die Leute mit dem Wasser zu taufen und das Volk Israel mit ihm bekanntzumachen (vgl. Joh 1, 31). Über den Sohn Gottes wurde dem Täufer durch eine Eingebung klar: Auf wen du den Geist herabkommen siehst und auf wem er bleibt, der ist es, der mit dem Heiligen Geist tauft (Joh 1, 33b). Johannes hat das erlebt und bezeugt: Ich sah, dass der Geist vom Himmel herabkam wie eine Taube und auf ihm blieb (Joh 1, 32). Also der mit dem Geist wie eine Taube über dem Kopf, ist der, der mit dem Geist taufende – der Sohn Gottes (vgl. Joh 1, 34).
Im Kloster Lambach haben sich wenige Fresken aus dem 11. Jh. erhalten, die aber sehr geschädigt sind. Adalbero (um 1010-1090), Bischof von Würzburg und einziger Überlebende des Grafen-Stammes von Lambach-Wels, hat dieses Benediktinerkloster 1056 gegründet. Egbert von Gorze (um 1010-1076/77) aus Münsterschwarzach, der erste Abt, begann den Bau der Basilika in Lambach. Ein Rest der Klosterkirche mit den beachtenswerten Fresken hat sich bis auf heutige Zeit erhalten. Sie knüpfen an die damalige italo-byzantinische Freskomalerei im lombardischen oder venetianischen Raum, die Bischof Adalbero auf Italienreisen kennengelernt hat. Während seiner letzten Lebensjahre, die er als Verbannter im Kloster verbrachte, wird an der Basilika in Lambach wahrscheinlich noch gearbeitet. Die Einweihung erfolgte im Jahre 1090.

Auf einem Fresko in Lambach, mit oberem halbrunden Rand, wurde die Taufe Jesu dargestellt. In der Mitte wurde Jesus mit zwei Engeln zentral gemalt. Über seinem Kopf die Taube des Heiligen Geistes und Kopf Gott Vaters mit flankierenden Engeln in Halbfiguren. Ganz links steht Johannes der Täufer mit einer Schriftrolle in der Hand. Ganz rechts als Gegenfigur wurde Jesus nochmal dargestellt. Er ist als Guter Hirte mit vier Schafen zu sehen. Über seinem Kopf schwebt der Heilige Geist als Taube. Mit der Rechten segnet er – so ist er als Heiland erkennbar. Ein Baum trennt ihn von den anderen Personen. Das könnte man als bildliche Darstellung des nächsten Tages nach der Taufe ansehen, von dem der Evangelist spricht (vgl. Joh 1, 29). Die Schafe stehen für die Menschen aus dem Volk Israel, mit denen er bekanntgemacht wurde (vgl. Joh 1, 31). Der Prophet Johannes sah, dass die Taube auf Jesus blieb (vgl. Joh 1, 32), wie ihm das durch eine Eingebung über den Sohn Gottes klar wurde, auf wem der Geist bleibt, der ist es (vgl. Joh 1, 33). Jetzt kann Johannes der Täufer das bezeugen, was er von der anderen Seite des Bildes vernimmt – wie wir auf dem Fresko sehen.

Johannes der Täufer, der Visionär Gottes,
sieht den Heiligen Geist auf Jesus herabkommen:
Gottes deutliches Zeichen, um Jesus
als sein geliebtes reines Lamm zu kennzeichnen –
das makellose Opferlamm,
dessen Blut sein Volk retten wird,
dessen Fleisch sein Volk ernähren wird
im Gedenken an die Erlösung;
das Lamm, von dem Jesaja voraussagte,
dass er der treue Knecht Gottes sein würde,
„durchbohrt wegen unserer Verbrechen“
wegen unserer Sünden geschlachtet.
Jenes Lamm Gottes, vom Heiligen Geist geführt,
ist der geliebte Sohn Gottes,
dem Willen seines Vaters gehorsam,
damit auch wir den Heiligen Geist empfangen.
Wie sehen wir Gott wirklich?
Als den Retter vor Feinden,
als führende Wolken- und Feuersäule,
als den, der uns auf Adlerflügeln trägt?
Schauen wir uns den Gott an, den Johannes uns hier zeigt:
einen Vater, der uns seinen einzigen Sohn sendet,
einen Sohn, der ein sanftes Lamm ist,
einen Geist, der eine friedliche Taube ist.
O Vater, wir danken dir, dass du deinen Sohn gesandt hast,
damit er im Tod unsere Sünden trägt.
O Sohn, sanftes Lamm Gottes, wir danken dir,
dass du uns deinen Geist gesandt hast.
O Heiliger Geist, friedliche Taube,
schwebe über uns!

(Robert L. Knopp. Das Evangelium beten. Gottes rettende Liebe. Das Johannes-Evangelium. Paderborn 2000, S. 32-33)

W dzisiejszą niedzielę, 2 Niedzielę w ciągu roku, czytana jest perykopa z Ewangelii według św. Jana (J 1, 29-34), której tematem jest świadectwo Chrzciciela o Jezusie. Następnego dnia – pisze Ewangelista – Chrzciciel spotkał Jezusa i wypowiedział te słynne słowa: Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata (por. J 1, 29). Dalej oświadczył Jan Chrzciciel: On jest Tym, o którym powiedziałem: Po mnie przyjdzie mężczyzna, który istniał przede mną, ponieważ był wcześniej ode mnie (J 1, 30). Jan nie poznał jeszcze osobiście Mesjasza; lud Izraela też nie. Przyszedł on nad Jordan, aby chrzcić ludzi wodą i zapoznać lud Izraela z Nim (por. J 1, 31). Chrzcicielowi z natchnienia Bożego zostało przekazane o Synu Bożym: Gdy zobaczysz, że na kogoś zstępuje Duch i na nim pozostaje, wiedz, że on będzie chrzcił Duchem Świętym (J 1, 33b). Jan zobaczył to i zaświadcza: Ujrzałem Ducha, który zstępował z nieba jakby gołębica i pozostał na Nim (J 1, 32). A więc Ten z Duchem nad głową jakby gołębicą, jest Tym, który chrzci Duchem Świętym – Syn Boży (por. J 1, 34).
W klasztorze w Lambach zachowało się niewiele fresków z XI wieku, które są bardzo uszkodzone. Adalbero (ok. 1010-1090), biskup w Würzburgu i jedyny, który przeżył z rodu hrabiów Lambach-Wels, w 1056 roku założył ten klasztor benedyktyński. Egbert z Gorze (ok. 1010-1076/77) z Münsterschwarzach - pierwszy opat - rozpoczął budowę bazyliki w Lambach. Resztki kościoła klasztornego ze znakomitymi freskami zachowały się do naszych czasów. Nawiązują one do dawnego italo-bizantyjskiego malarstwa ściennego z rejonu Lombardii lub Wenecji, które biskup Adalbero poznał podczas podróży do Włoch. Podczas ostatnich lat jego życia, które spędził w klasztorze jako wygnaniec, prawdopodobnie trwały jeszcze prace nad bazyliką. Konsekracja nastąpiła w 1090 roku.

Na fresku w Lambach – z półokrągłym górnym brzegiem – został przedstawiony chrzest Jezusa. W środku namalowano centralnie stojącego Jezusa z dwoma aniołami. Nad Jego głową gołębica Ducha Świętego i głowa Boga Ojca z aniołami jako półfigury po obu stronach. Całkiem po lewo stoi Jan Chrzciciel ze zwojem w ręku. Całkiem po prawej stronie jako przeciwstawiona figura został powtórnie namalowany Jezus. Widzimy Go jako Dobrego Pasterza z czterema owcami. Nad Jego głową unosi się Duch Święty jako gołębica. Prawicą błogosławi – tak jest rozpoznawalny jako Zbawiciel. Drzewo oddziela Go od pozostałych osób. Można to uznać za obrazowe przedstawienie następnego dnia po chrzcie, o którym wspomina Ewangelista (por. J 1, 29). Owce symbolizują ludzi z narodu Izraela, z którymi został On zapoznany (por. J 1, 31). Prorok Jan widział, że gołębica pozostała na Jezusie (por. J 1, 32), jak pod natchnieniem Bożym zostało mu to przekazane o Synu Bożym, że na kim Duch pozostanie, to jest On (por. J 1, 33). Teraz może Jan Chrzciciel zaświadczyć o tym, co z drugiej strony obrazu obserwuje – jak widzimy na fresku.

Jan Chrzciciel, Wizjoner Boży,
widzi zstępującego na Jezusa Ducha Świętego:
wyraźny Boży znak, aby Jezusa
ukazać jako umiłowanego czystego Baranka –
niepokalanego Baranka ofiarnego,
którego Krew wybawi Jego Lud,
którego Ciało nakarmi Jego Lud
na pamiątkę odkupienia;
Baranek, o którym prorokował Izajasz,
że On będzie wiernym Sługą Bożym,
„przebitym za nasze zbrodnie”
zabitym za nasze grzechy.
Ów Baranek Boży, prowadzony przez Ducha Świętego,
jest umiłowanym Synem Bożym,
posłusznym woli Ojca,
abyśmy i my otrzymali Ducha Świętego.
Jak naprawdę postrzegamy Boga?
Jako Wyzwoliciela od wrogów,
jako prowadzący Słup obłoku i Słup ognia,
jako Tego, który niesie nas na skrzydłach orlich?
Spójrzmy na Boga, którego nam tutaj ukazuje Jan:
Ojca, który posyła nam swojego jedynego Syna,
Syna, który jest łagodnym Barankiem,
Ducha, który jest spokojną Gołębicą.
Ojcze, dziękujemy Ci, że posłałeś swojego Syna,
aby na śmierć poniósł nasze grzechy.
Synu, łagodny Baranku Boży, dziękujemy Ci,
że posłałeś nam swojego Ducha.
Duchu Święty, spokojna Gołębico,
wznoś się nad nami!

(Robert L. Knopp. Das Evangelium beten. Gottes rettende Liebe. Das Johannes-Evangelium. Paderborn 2000, s. 32-33)